Στραβισμός & Αμβλυωπία

Στραβισμός

Ως στραβισμός χαρακτηρίζεται η κατάσταση στην οποία οι οπτικοί άξονες των οφθαλμών δεν είναι παράλληλοι.

Ο οπτικός άξονας μπορεί να παρεκκλίνει προς τα έσω (εσωτροπία), προς τα έξω (εξωτροπία), προς τα πάνω (υπερτροπία) ή προς τα κάτω (υποτροπία). Η παρέκκλιση ως προς τον οριζόντιο άξονα είναι συχνότερη.

Οι βάσεις για την ανάπτυξη της διόφθαλμης και στερεοσκοπικής όρασης τίθενται στη βρεφική ηλικία, μέχρι την ηλικία των περίπου 4 μηνών. Σε περίπου 4% των παιδιών δεν ολοκληρώνεται σωστά η διαδικασία συγχρονισμού των κινήσεων των οφθαλμών, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ο στραβισμός.

Από τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε, πως μία περιοδική εμφάνιση στραβισμού στους πρώτους 2 με 4 μήνες της ζωής δεν είναι πάντοτε κάτι το ανησυχητικό. Εάν όμως η παρέκκλιση των αξόνων επιμείνει μετά από αυτή την ηλικία ή εμφανιστεί αργότερα κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, τότε καλό θα είναι να γίνει ένας οφθαλμολογικός έλεγχος.

Ο στραβισμός (αλληθώρισμα, “τεμπέλικο” μάτι) πρέπει να διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάπτυξης αμβλυωπίας.

Αμβλυωπία είναι η κατάσταση όπου ο ένας ή σπανιότερα και οι δύο οφθαλμοί παρουσιάζουν μειωμένη οπτική οξύτητα, λόγω μη επαρκούς ανάπτυξης κατά την ευμετάβλητη φάση της ωρίμανσης του εγκεφάλου. 

Ο εγκέφαλός μας προσπαθεί να αποφεύγει γενικά καταστάσεις που του δημιουργούν σύγχυση.

Στην περίπτωση του στραβισμού οι διαφορετικές εικόνες που προκύπτουν από τους μη παράλληλους οπτικούς άξονες θα οδηγούσαν στην αντίληψη δύο εικόνων (διπλωπία). Επομένως ο εγκέφαλος „απομονώνει“ το μάτι που στραβίζει για να αποφύγει τη διπλωπία.

Υπάρχουν όμως και άλλες αιτίες ανάπτυξης αμβλυωπίας:

– Μεγάλες διαφορές στη διαθλαστική δύναμη των δύο ματιών (ανισομετρωπία)

Υψηλές διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός)

– Καταστάσεις που παρεμποδίζουν την αντίληψη οπτικών ερεθισμάτων (είτε ενός είτε και των δύο οφθαλμών) όπως καταρράκτης, θόλωση του κερατοειδούς, αιμαγγειώματα των βλεφάρων, βλεφαρόπτωση κ.ά.

Καθώς υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές στραβισμού, πρέπει η αντιμετώπιση να γίνεται εξατομικευμένα μετά από πλήρη έλεγχο.

Σε κάποιες περιπτώσεις η χορήγηση των σωστών γυαλιών αντιμετωπίζει το πρόβλημα και αποτρέπει την αμβλυωπία. Με την προϋπόθεση το παιδί να φοράει τα γυαλιά συνεχώς, και οι τιμές τους να ελέγχονται σε τακτά διαστήματα.

Όταν ο στραβισμός οφείλεται σε μία κεντρική (εγκεφαλική) διαταραχή της ωρίμανσης του οπτικού συστήματος, τότε πέρα από την πιθανή χορήγηση γυαλιών, θα χρειαστεί και αντιμετώπιση της αμβλυωπίας με κάλυψη του υγιούς ματιού. Επιπλέον, υπάρχουν περιστατικά στα οποία συστήνεται χειρουργική επέμβαση.

Όταν η αμβλυωπία οφείλεται σε άλλο λόγο πέραν του στραβισμού, τότε πρέπει να γίνει έγκαιρη αντιμετώπιση των αντιστοίχων διαταραχών. Ενδέχεται όμως να χρειαστεί και εδώ κάλυψη του υγιούς ματιού, ανάλογα με την περίσταση (π.χ. σε περίπτωση ετερόπλευρου καταρράκτη).

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο εγκέφαλος προτιμάει το καλό μάτι, το οποίο αναλαμβάνει την επεξεργασία της εικόνας ενώ το δεύτερο μάτι απομονώνεται.

Με την κάλυψη του υγιούς ματιού αναγκάζουμε το αμβλυωπικό μάτι να λάβει περισσότερα ερεθίσματα και να βελτιώσει την όρασή του. Όσο πιο έγκαιρα διαγνωστεί η αμβλυωπία, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα, καθώς η πλαστικότητα του εγκεφάλου στην πρώιμη παιδική ηλικία είναι ακόμα έντονη. Αντιθέτως, μετά την ηλικία των 7-8 ετών είναι πολύ δύσκολο να θεραπεύσουμε μία εγκατεστημένη αμβλυωπία.

Η διάρκεια της κάλυψης εξαρτάται από την βαρύτητα της κάθε περίπτωσης και την ηλικία του παιδιού. Αρχικά χρειάζονται μερικές ώρες κάθε μέρα. Με τη σταθεροποίηση της όρασης μπορεί να μειωθεί η διάρκεια ή να γίνεται η κάλυψη μέρα παρά μέρα. Τις περισσότερες φορές πρέπει να συνεχιστεί η κάλυψη μέχρι την αρχή της εφηβείας.

Είναι αναμενόμενο το παιδί να μην ενθουσιάζεται όταν του καλύπτουμε το καλό του μάτι. Ειδικά τα μεγαλύτερα παιδιά αντιδρούν προσπαθώντας να ξεκολλήσουν τα ειδικά αυτοκόλλητα επιθέματα. Σημαντικό ρόλο για την επιτυχία της θεραπείας θα παίξουν οι γονείς. Πρέπει η κάλυψη του ματιού να γίνει μέρος της καθημερινής ρουτίνας.

Καλέστε μας στο 210 8081216 ή απλώς συμπληρώστε την παρακάτω φόρμα και θα επικοινωνήσουμε εμείς μαζί σας το συντομότερο δύνατο.